ادامه فیلترینگ یا رفع محدودیت دسترسی به برخی از سایت ها و شبکه های اجتماعی مطرح در فضای مجازی، این روزها به محل بحث و حتی جدل میان موافقان و مخالفان فیلترینگ تبدیل شده است. چیزی که مشخص و غیر قابل انکار می باشد، این است که در کنار فواید بسیار فضای مجازی، آسیب های بسیاری نیز در این فضا و شبکه های اجتماعی وجود دارد که در صورت عدم توجه به آن آسیب ها، فضای واقعی جامعه را نیز تحت تاثیر خواهد گذاشت. با این حال نکته ای که در این بحث ها مغفول واقع شده این است که نه با فیلترینگ می توان از آسیب های موجود در فضای مجازی کاست و نه با رهاسازی مطلق آن می توان از آسیب های موجود در این فضا در امان ماند.
به نظر نکته ای که هیچ کدام از طرفین توجه کافی به آن نداشته اند و ندارند، امر آموزش در حوزه استفاده و چگونگی استفاده از فضای مجازی خصوصا شبکه های اجتماعی است. آموزشی که بهترین فضا برای انتقال آن می تواند مدارس کشور در هر پایه و مقطعی باشد. هر چند از سال 1395 کتابی جدید تحت عنوان «تفکر و سواد رسانه ای» وارد مدارس کشور در مقطع دهم دوره متوسطه دوم شد ولی متاسفانه بنا به دلایلی اضافه شدن این کتاب برای آموزش و افزایش سواد رسانه ای دانش آموزان، مفید واقع نشده است. عدم اهمیت دادن به این کتاب درسی در مدارس به دلیل نهایی نبودن آزمون اخذ شده از این کتاب، عدم اهمیت این کتاب در آزمون کنکور و مهم تر از همه، استفاده از معلمان غیرمتخصص در آموزش این کتاب و حتی حذف ساعات تدریس این کتاب در برخی از مدارس و اختصاص زمان تخصیص یافته به این کتاب برای برخی دیگر از دروس کنکوری، از جمله دلایلی است که علی رغم گذشت 8 سال از تدریس این کتاب در مدارس کشور، نتیجه مطلوبی از آن گرفته نشده و به سرنوشت دروسی چون تربیت بدنی و هنر مبتلا شده است.
به نظر می رسد راهکاری که می تواند این کتاب را به جایگاه واقعی آن برساند و در کنار آن آسیب های فضای مجازی و چگونگی استفاده از این فضا را به دانش آموزان این کشور منتقل کند تا خودشان بتوانند خوب و بد را در فضای مجازی تشخیص داده و خودشان با علم به این آسیب ها به کاهش و رفع آنها اقدام کنند، استفاده از نیروهای متخصص در حوزه رسانه برای تدریس این دروس و نظارت بیشتر از سوی آموزش و پرورش برای تدریس مطلوب این کتاب در مدارس می باشد. شاید امضای یک تفاهم نامه میان آموزش و پرورش استان ها با خانه های مطبوعات کشور و موسسات مرتبط با حوزه رسانه در این باره بتواند به آموزش و پرورش در گرفتن نتایج مطلوب و حداکثری در تدریس این کتاب راهگشا و موثر باشد. شک و شبهه ای نیست که اگر آموزش های لازم در این حوزه به دانش آموزان داده شود حتی بدون مسدود کردن این فضاها نیز می توان از آسیب های موجود در آن کاست. البته در این مورد در کنار آموزش و پرورش، سازمان و نهادهای دیگر به مانند شهرداری ها نیز می توانند با استفاده از فضای فرهنگسراهای خود به آموزش عموم افراد جامعه در این مورد بپردازند.
در نهایت می توان گفت که نه نگاه سلبی به موضوع فضای مجازی می تواند مانع از کاهش آسیب های آن شود و نه عدم نظارت بر این فضا امری قابل قبول می باشد. به نظر در موضوع فضای مجازی همه راهها به مدرسه ختم می شود و بایستی امر آموزش چگونگی مواجهه با فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در مدارس کشور بسیار جدی گرفته شود تا هم بتوانیم از منافع این فضا بهره ببریم و هم به صورت تدریجی شاهد کاهش آسیب های موجود در آن باشیم.