سیاست و سیاستمداری را در برهه هایی از تاریخ سیاسی، اجتماعی ایران با جوانمردان و لوطیان و اهالی جریان فتوت پیوندهایی بوده است. برخی شاهان و شاهزادگان و حکومتگران ایرانی گاه خود در زمره اهل فتوت بودند و لوطی گری و جوانمردی را پاس می داشتند. یعقوب لیث صفار و کریم خان زند از معدود حکومتگران ایرانی هستند که فارغ از خاستگاه نخستین خود، برخی ویژگی های لوطیان و جوانمردان و فتیان را داشتند و شگفت این که هر دو هم از خوش نامان سیاستگری و حکومتگری هستند. در پاره ای از جنبش ها و خیزش های سیاسی هم لوطیان و اهل فتوت نقش آفرینی ها کرده اند. فتوت نامه ها ، اندرزنامه ها و برخی آثار تاریخی و ادبی ویژگی هایی برای اهل فتوت را برشمرده اند: شرافت، حسن اخلاق، راست گویی ، پای بندی به سوگند و عهد و پیمان، طرفداری از ضعفا و مظلومان فارغ از دین و مذهب و جنسیت و قومیت آنان، ایستادگی در مقابل زور گویان و ستمگران و مردمداری. امام و مقتدای اهل فتوت نیز امام علی(ع) است و این جماعت به امام علی ارادت تام وتمامی داشتند. عنصر المعالی کیکاوس در قابوسنامه سه ویژگی جوانمردان و جوانمردی را چنین برشمرده است: خرد، راستی، مردمی.
با مسعود پزشکیان رفتار، منش و کلمات جدیدی وارد ادبیات سیاست در ایران معاصر شد. آیندگان درباره آن بسیار خواهند نوشت. اهالی تحلیل گفتمان و تحلیل گران زبان بدن از این زاویه و همینطور بسامد برخی واژگان در کلام وسخنان او، تجزیه و تحلیل ها خواهند کرد. مسعود پزشکیان در سخنان خود در کوران انتخابات ریاست جمهوری در برابر مخاطبان و مخالفان از مفاهیم دینی و انقلابی و ایدئولوژیک استفاده نکرد، هرگاه هم آنها را به کار گرفت، آن مفاهیم با ادبیات و فرهنگ اهل فتوت و جوانمردی و لوطیگری نسبتی داشت. پزشکیان به جای آن مفاهیم ، مفاهیم و ارزشهای اهل فتوت، لوطیان ،جوانمردان و مقتدای آنان امام علی(ع) را به کار گرفت. قسم خوردن به شرف و شرافت، گرو گذاشتن گردن، بسامد شگفت انگیز کلمه مردم، سخن از حق و عدالت ، ایستادن بر سر قول و عهد و پیمان در کنار رفتار و منش و حرکات بدن او ، بازتابی بود و هست از آموزه های اهلِ فتوت راد و لوطیانِ جوانمرد.
رقیب پزشکیان به زورخانه رفت اما نسبتی با زورخانه و آموزه های آن نداشت، اما او به زورخانه نرفت در حالیکه آموزه های زورخانه و اهل فتوت و جوانمردان را به میدان سیاست آورد. راه رفتن او و حرکات بدنش برخلاف راه رفتن های مصنوعی و حرکات ساختگیِ مبتذلِ معجزه هزاره سوم، راه رفتن های استوارِ فروتنانه ی جماعتِ فتی و جوانمرد را در نمایشی دلنشین زنده ساخت. مسعود پزشکیان هزار سال بعد از عنصرالمعالی کیکاوس از راستی و خرد و مردمی سخن گفت. لوطیِ جوانمردِ سیاستمداری به میدان سیاست آمده است تا « مردمی » کند و با مفاهیم و ارزش های اهل فتوت در میدان سیاست طرحی نو و «مردمی» دراندازد و شگفتی آفریند و صدای بی صدایان و قدرت بی قدرتان باشد. مفاهیم و ارزش ها دینی و انقلابی را برخی سیاست چی های کذّاب از ارزش و اعتبار انداختند، شاید این بار مفاهیم و آموزه های پهلوانی ، رادی و رادمردی در میدان عمل و کنشِ سیاستمداریِ فتی و راد به کار آید و مُلکی به سامان رسد و مردمانش به کاری و آبی و نانی و راحتی رسند. سیاستمدارِ راد از بُنِ جان و دل می داند که خانه و پایگاه او جائی است که «مردم» در آنجا هستند ، می داند که سرِ لوطی می رود اما عهد و پیمان نمی شکند و امید مردمان را با « خرد ، راستی و مردمی » پاس می دارد.
عباس قدیمی قیداری (عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز)