آذرتیتر: یک داروی جدید برای درمان آنفولانزای شدید، با موفقیت بیماران را در سطح مناسب التهاب ریه نگه میدارد تا از آسیب ریه محافظت نماید در حالی که همچنان به سیستم ایمنی اجازه میدهد با عفونت مبارزه کند. این دارو حتی چند روز بعد از عفونت در موشها موثر عمل کرده است.
براساس گزارش نیواطلس، اگر تا به حال به آنفولانزا مبتلا شده باشید، به احتمال زیاد به ویروس آنفولانزای A (IAV) مبتلا شدهاید. در مقایسه با ویروس آنفولانزای B، عفونت با نوع A اغلب علائم شدیدتری ایجاد میکند. ولی، در حالیکه بسیاری از ما تب و لرز، سردرد و دردهای عضلانی، خستگی، گلودرد و سرفه ناشی از آنفولانزای معمولی را تجربه کردهایم، عفونت شدید با نوع IAV حیوانی آن متفاوت و بصورت بالقوه تهدیدکننده حیات است.
عفونت شدید این نوع از آنفولانزا باعث ایجاد نوع خاصی از مرگ سلولی به نام نکروپتوز، در سلولهای آلوده شده، میشود. در حالیکه این یک فرآیند طبیعی است که برای محدود کردن انتشار ویروس از طریق حذف فعال سلولهای آلوده و بسیج سیستم ایمنی برای پاسخدهی طراحی شده است، نکروپتوز میتواند یک پاسخ بیش التهابی را فعال کند و سبب آسیب جانبی ریه شود که بطور بالقوه کشنده است. به غیر از مدیریت علائم آن، گزینههای درمانی کمی برای درمان آنفولانزای شدید وجود دارد.
در یک مطالعه جدید، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه تافتس، بیمارستان تحقیقاتی کودکان «سنت جود»، دانشگاه هیوستون و مرکز سرطان فاکس چیس با هم همکاری کردند تا دارویی به نام UH۱۵-۳۸ را آزمایش نمایند که از این آسیب ریوی مرتبط با آنفولانزا در موشها جلوگیری میکند و به سیستم ایمنی اجازه میدهد با ویروس مبارزه کند.
پاول توماس، نویسنده همکار در این مطالعه میگوید: داروی ما بطور قابل توجهی بقا را افزایش داد و علائم عفونت ویروس آنفولانزا را کاهش داد. این داروی جدید، التهاب خطرناک را کاهش داد و حتی به نظر میرسید که واکنش تطبیقی در برابر ویروس را بهبود بخشد.
دستیابی به اثر گلدیلاکس یا اثر مقدار درست دارو بر التهاب، محققان را ملزم به استفاده از شیمی هوشمندانه همراه با درک کامل مکانیسمهای زیربنایی نکروپتوز کرد.
پروتئین کیناز ۳ برهمکنش گیرنده (RIPK۳) بخشی ضروری از مسیر مرگ سلولی نکروپتوز است، ولی مسیر مرگ سلولی دیگری را هم کنترل میکند که آپوپتوز نام دارد. هر دو نوع مرگ سلولی پاسخهای ایمنی متضادی ایجاد میکنند. مرگ آپوپتوز معمولا باعث پاسخهای ایمونولوژیکی خاموش میشود، در حالیکه نکروپتوز مولکولهایی را آزاد میکند که باعث التهاب میشوند. داروی UH۱۵-۳۸ جهت جلوگیری از تحریک مسیر نکروپتوز توسط RIPK۳ طراحی شده است، در حالی که همچنان اجازه مرگ سلولی را میدهد و سلولهای آلوده را به روشی کمتر التهابی حذف میکند.
الکسی دگترف (Alexei Degterev)، دانشیار زیست شناسی رشدی، مولکولی و شیمیایی در دانشکده پزشکی دانشگاه تافتس و یکی از نویسندگان مقاله میگوید: اگر نکروپتوز را حذف کنید، باز هم تکثیر ویروس را بدون آسیب شدید به ریهها محدود خواهید کرد. به نظر نمیرسد که نکروپتوز برای محدود کردن یک فعالیت ویروسی ضروری باشد، از این رو اگر بتوانیم آن را مسدود کنیم، میتوانیم با کاهش التهاب در ریهها، از میزبان محافظت کنیم.
محققان داروی UH۱۵-۳۸ را روی مدلهای موش آزمایش کردند و دریافتند که دوز بالای این دارو در برابر آنفولانزای IAV که معمولا کشنده است محافظت ایجاد میکند. و در دوزهای پایین، داروی UH۱۵-۳۸ از موشها در برابر مقادیر مشابه آنفولانزا که انسان تجربه میکند محافظت کرد. شایان ذکر است که موشها حتی اگر دارو را چند روز بعد از آلوده شدن به بیماری دریافت میکردند، محافظت میشدند.
توماس ابراز کرد: این دارو میتواند کاری را انجام دهد که قبلا ندیدهایم. ما میتوانیم پنج روز بعد از عفونت اولیه شروع کنیم و همچنان شاهد مزایایی باشیم. حذف کامل پروتئین RIPK۳ انتخاب عالی نیست زیرا در این صورت سیستم ایمنی نمیتواند ویروس را پاک کند. زمانیکه ما فقط نکروپتوز را حذف کردیم، حیوانات بهتر عمل کردند چون هنوز آپوپتوز داشتند و هنوز هم میتوانستند از شر سلولهای عفونی خلاص شوند، ولی شرایط آنها آنقدر شدید التهابی نبود.
داروی UH۱۵-۳۸ با جلوگیری از آسیب جانبی نکروپتوز به سلولهای اپیتلیال آلوئولی نوع ۱ که یک نوع سلول خاص در ریهها هستند که تبادل گاز را تسهیل میکنند، بقا را بهبود بخشیدند. آسیب به این سلولها میتواند ورود اکسیژن به خون و دی اکسید کربن از آن را دشوار کند و علائمی نظیر تنگی نفس، خسخس سینه و گرفتگی قفسه سینه را ایجاد کند. همچنین این دارو تعداد سلولهای ایمنی مرتبط با التهاب همچون نوتروفیلها را در موشها کاهش داد.
توماس اعلام کرد: اغلب، بدترین قسمت بیماری آنفولانزا بعد از کنترل ویروس اتفاق میافتد، زمانیکه التهاب سلولهای ریه را از بین میبرد. داروی UH۱۵-۳۸ میتواند التهاب ناشی از آنفولانزا را کاهش دهد و در عین حال پاکسازی ویروسی و سایر عملکردهای پاسخهای ایمنی و بافتی را دست نخورده باقی بگذارد. این، دارو را به یک گزینه امیدوارکننده برای حرکت به سمت استفاده بالینی تبدیل میکند.
گام بعدی آزمایشات بالینی و انسانی به طور ایمن است. محققان در حال آزمایش این هستند که آیا داروی UH۱۵-۳۸ در درمان سایر بیماریهای تنفسی موثر است یا خیر.
دگترف تصریح کرد: در حالی که ممکن است بدترین نوع کووید-۱۹ در کمین ما باشد، انتظار میرود که همهگیری دیگری رخ دهد و ما به چیزی نیاز داریم که از میزبان مستقل از نحوه آلوده شدن آن محافظت کند. این مطالعه امکان دستیابی به چنین هدفی را نشان میدهد و علاقه به نحوه شکلگیری مرگ سلولی در برابر عفونتها را تجدید میکند.
منبع: خبرگزاری ایسنا