« در اروپا از هر هزار نفر یک نفر بی سواد است و در ایران از هر هزار نفر یک نفر باسواد و این از بدی اصول تعلیم است ». شاید بتوان ادعا کرد که نظام آموزش و پرورش مدرن و کنونی ایران مدیون همین جمله است. جمله ای که در دوره قاجار توسط میرزا علی محمدخان کاشانی در روزنامه ثریای قاهره به چاپ رسید و دست بر قضا در تبریز میرزا حسن تبریزی نامی چنان از این سخن متاثر شد که تصمیم به مهاجرت به بیروت و تحصیل در این شهر گرفت تا شاید بتواند ایرانیان را از چنین وضعیتی برهاند. میرزا حسن که ابتدا و به تشویق پدر قصد مهاجرت به نجف و کسب علوم دینی را داشت به گفته خودش در نتیجه تاثیر این جمله روزنامه ثریا تمام عمر خود را صرف اصلاح و بهبود نظام تعلیم و تربیت در ایران کرد. البته هدف در این مقال صحبت از میرزا حسن رشدیه و مرارت ها و اقدامات وی نیست چرا که زندگی و فعالیت های وی د ر منابع تاریخی آمده و گفته شده که او در راه تاسیس مدرسه خصوصا در تبریز به چه مصیبت هایی گرفتار آمد، اذیت شده، فراری داده شد ولی پا پس نکشید و در نهایت مدارش نوین را برای تبریزی ها و تمام ایرانیان به ارمغان آورد. به همین جهت نیز او را بنیانگذار مدارس جدید در تبریز و پدر فرهنگ نوین ایران نامیده اند. حال سخن اینجاست ما که در تبریز صاحب چنین گنجینه ای هستیم و به مدد فعالیت میرزا حسن رشدیه صاحب مدرسه و آموزش و پرورش نوین شده ایم، چرا و به چه دلیلی در نکوداشت این شخصیت علمی و فرهنگی تکرارناپذیر کم کاری می کنیم. به نظر کمترین کاری که می توان برای نکوداشت میرزا حسن رشدیه انجام داد شناساندن و معرفی این شخصیت به دانش آموزان این شهر در ۲۱ آذرماه سالگرد درگذشت اوست. آموزش و پرورش می تواند در چنین روزی بخشنامه ای صادر و از مدارس بخواهد که حداقل در مراسم صبحگاهی نامی از او برده شود تا دانش آموزان با بنیانگذار اصلی مدرسه ای که در آن مشغول به تحصیل هستند آشنا شوند. شورای اسلامی شهر و شهرداری تبریز هم می توانند فقط برای یک روز چند بنر، بیلبورد شهری و تلوزیون های شهری را به شناساندن وی اختصاص دهند، اتفاقی که به عنوان یک تبریزی به خاطر ندارم که اتفاق افتاده باشد. اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی استان و تبریز هم در این بین وظیفه دارد از «پدر فرهنگ نوین ایران» یادی بکند و از طریق برگزاری نشست های تخصصی و برگزاری برنامه های یک روزه نکوداشت دین خود را به میرزا حسن رشدیه ادا کند. صدا و سیمای استان هم می تواند در بخش های خبری پر بیننده حداقل نامی از این شخص ببرد و ویژه برنامه هایی تدارک ببیند تا باعث آشنایی هر چه بیشتر اهالی استان و تبریز با این شخصیت فرهنگی بشود. بیایید نگذاریم مفاخر این شهر در شهر خودشان ناشناخته و غریب بمانند.