همه ما از دکه های مطبوعاتی خاطره داریم،بعضی هایمان مدتها جلوی آن ایستاده و تیترهای درشت مطبوعاتش را خوانده ایم، برخی علاقمند مجلات خانواده و فکاهی و … بودیم و بعضی هامان صفحات آگهی را بدنبال کار و ناممان برای قبولی در کنکور و … گشته ایم. دکه های مطبوعاتی به عنوان عرضه کنندگان رسانه های چاپی نه تنها به عنوان بخشی از فرایند گردش اطلاعات محسوب می شوند بلکه می توان گفت بخشی از نمای فرهنگی هر جامعه را نیز تشکیل میدهند، با این حال و شاید مانند سایر بخش های فرهنگی این صنف نیز این روزها از کم لطفی ها رنج میبرد، خبرنگار آذر تیتر فرصتی یافت تا پای درد دل برخی از دکه داران تبریز بنشیند.
افزایش جزیی اجاره بها، تعهدی که خلف وعده می شود
یکی از دکه داران باسابقه که به گفته خودش سالهاست به این حرفه مشغول است در خصوص اجاره بهای دکه ها میگوید؛ سازمان میادین شهرداری از حدود ۵ سال قبل متعهد شده است که اجاره بهای دکه های مطبوعاتی را هر ۵ سال یکبار تنها ۵ درصد افزایش دهد اما در عمل شهرداری هر سال اجاره بها را ۲۵ الی ۳۰ درصد افزایش می دهد. این در حالی است که مطبوعات کاغذی و به تبع آن دکه ها به دلایلی چون کاهش قدرت خرید مردم و رواج رسانه های اینترنتی با کاهش درآمد مواجه هستند.
اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی حمایت کافی از ما ندارد
یکی دیگر از دکه داران، از رفتار نامناسب سازمان میادین با این صنف گله مند است و می گوید: رفتار سازمان میادین با این قشر فرهنگی مناسب نیست و نوع برخورد این سازمان با این طیف، در شان فروشنده مطبوعات نیست. وی ادامه میدهد، نامه های ارسالی از سوی سازمان میادین معمولا شدیدالحن هستند و به طور مثال به دکه دارها فرصت میدهند تا در مدت زمان کم که حتی گاهی تنها ۲۴ ساعت است، قراردادشان را تمدید نمایند و در غیر اینصورت امتیازشان لغو و دکه به مزایده گذاشته خواهد شد. وی ادامه می دهد سازمان میادین به عنوان گمارده موقت اجاره ده به ما نگاه می کند و این امر در شان متولیان امور فرهنگی نیست. این دکه دار در مورد حمایت اداره ارشاد از این صنف فرهنگی نیز می گوید درست است که ارشاد رفتار مناسبتری با ما دارد اما متولی و حامی خوبی برای دکه داران نبوده است و هر ساله تمدید مجوز کسب دکه داران را مشروط به ارائه اجاره نامه تایید شده می کند.
صدور قراردادها با تاخیر انجام می شود
یکی از دکه داران مطبوعاتی می گوید؛ با وجودیکه ما اجاره بهای دکه را به سازمان میادین پرداخت می کنیم اما تحویل قراردادهای اجاره با تاخیر صورت می گیرد که حتی در مواردی تا ۸ ماه بعد از پرداخت مبلغ مورد نظر و حتی تا اواخر سال نیز موفق به دریافت قرارداد نمی شویم و این مساله باعث می شود که دکه داران نتوانند از مزایای قانونی آن بهره مند شوند بطوریکه برخی از دکه داران هنوز نتوانسته اند قرارداد سال قبل خود را دریافت نمایند. وی ادامه می دهد، حتی این موضوع در تمدید مجوز کسب این صنف از سوی ارشاد نیز مشکلاتی برای آنان فراهم آورده است و اداره ارشاد استان تمدید مجوز فعالیت را منوط به ارائه برگه قرارداد و اجاره نامه نموده است. وی می گوید؛ سازمان میادین خود شخصا طی نامه ای به اداره ارشاد اعلام نموده است که فقط در صورتی مجوز کسب تمدید شود که دکه دار اجاره نامه همان سال را داشته باشد.
مشکلی به نام سد معبر
سد معبر و برزن از اصطلاحات رایج شهرداری است که بیشتر شهروندان با آن آشنا هستند. یکی از دکه داران با سابقه میگوید هر از چند گاهی به دلیل چیدن روزنامه ها و مجلات در بیرون دکه مورد ممانعت از سوی شهرداری منطقه مربوطه قرار می گیریم، البته ادعای نمی کنم که بایستی در این باره تفاوتی با دیگر اصناف داشته باشیم اما گله مندی ما از تفاوتی است که بین ما و سایر اصناف قائل میشود گاهی حتی شهرداری منطقه از آویزان کردن چراغ در بیرون از دکه برای روشنایی بیشتر در اوقات شب ممانعت می کند.
هیچ ارگانی متولی بیمه دکه داران مطبوعاتی نیست
این دکه دار باسابقه در ادامه صحبتهای خود از مشکل بیمه سخن می گوید به گفته وی دیگر مشکلات دکه داران بیمه نبودن آنان است و هیچ یک از ارگان های مسئول در این رابطه قدمی برنمی دارند. اداره ارشاد استان بیمه این افراد را در صلاحیت این اداره نمی داند و سازمان میادین هم این افراد را مستاجرانی می داند که امروز هستند و شاید فردا نباشند و دکه هایشان به فرد دیگری به اجاره داده شود. وی میگوید خیلی از باسابقه های این صنف به دلیل نداشتن بیمه علی رغم چند دهه فعالیت مطبوعاتی، امیدی به فردایشان ندارند. آنها حتی صنف و اتحادیه ای هم ندارند تا در مواقع لزوم از حقوقشان دفاع کند.
زمزمه حذف دکه های مطبوعاتی
این دکه دار می افزاید؛ سازمان میادین به برخی دکه داران اعلام کرده است که بیشتر دکه های مطبوعاتی در آینده حذف خواهد شد. اگر این موضوع آن هم در سالی که تبریز میزبان گردشگران دنیای اسلام خواهد بود صورت پذیرد و این دکه ها به مشاغل دیگر داده شود، ضربه محکمی بر وضعیت مطبوعات و فرهنگ استان خواهد بود. اگر سازمان میادین چنین قصدی را داشته باشد مطمئنا میدان برای برخی رسانه های نامعتبر و غیر موثق حاضر در فضای مجازی خالی خواهد ماند.
تبلیغ شیر و ماست در دکه مطبوعاتی
یکی از دکه داران در مورد ظاهر دکه ها می گوید؛ مطمئنا اگر از دور هم دکه مطبوعاتی را ببینید متوجه تبلیغات محیطی در اطراف آن خواهید شد. تبلیغاتی که هیچ ربطی به مسائل فرهنگی و مطبوعات ندارد. هر چند این تبلیغات مربوط به سازنده این دکه ها است و در این باره بنابرگفته ها با سازمان میادین قرارداد دارند ولی به جاست هم برای بالا بردن فرهنگ مطالعه و معرفی مطبوعات و هم برای اینکه جنس تبلیغ شده در همان دکه ها نیز ارائه گردد، اقلام فرهنگی نیز در این تبلیغات مدنظر قرار داده شود چرا که جا برای تبلیغ دیگر موارد در شهر بسیار زیاد است. این تبلیغات ذاتاً با رسالت یک دکه مطبوعاتی منافات دارد.
امنیت دکه های مطبوعاتی جدید پایین است
به اعتقاد برخی از دکه داران، دکه های قدیمی، هر چند از بعد بصری چندان زیبا نبودند ولی امنیت لازم را دارا بودند در حالی که دکه های جدید تحویل داده شده هر چند زیبایی لازم را دارد ولی از لحاظ ایمنی چندان امن نیست به صورتی که اگر کسی قصد ورود به دکه را داشته باشد به راحتی می تواند با شکستن دیواره دکه وارد آن شود. فضای داخلی دکه ها هم به گونه ای طراحی شده است که احتمال آتش گرفتن دکه در صورت بی احتیاطی بسیار زیاد است. هر اتفاقی هم برای دکه رخ دهد دکه دار آن را عهده دار است و بایستی به سازمان میادین جوابگو باشد.
فروش مطبوعات محلی به شرط چاقو
از وضعیت مطبوعات که می پرسیم می گویند که وضعیت فروش مطبوعات سراسری در مقایسه با مطبوعات محلی خوب است. به گفته آنان مطبوعات محلی را بیشتر به شرط چاقو می خرند یعنی بیشتر از سوی کسانی خریداری می شود که مطلب، آگهی و موارد دیگر شخصی در روزنامه را دارند و در غیر این صورت کمتر مورد اقبال و خرید قرار می گیرد. البته وضعیت خوب فروش مطبوعات سراسری نیز در حدی نیست که در وضعیت مالی پایین این افراد تاثیر زیادی بگذارد.
مطبوعات کاغذی نمی میرند
وضعیت مطبوعه خوانی در شهر از مواردی است که دکه داران بهتر از هر مقام مسئولی می توانند در باره آن اظهار نظر کنند. آنان در پایین آمدن سطح اقبال به مطبوعات از سوی مردم هم عقیده اند ولی بسیاری از آنان دلیل آن را نه در کم شدن علاقه مردم به مطبوعات بلکه در عدم آموزش عمومی و همچنین کاهش قدرت خرید مردم می دانند تا نتواند مجلات وزین چاپ شده را خریداری نماید. هنوز هم ماهیت مطبوعات کاغذی برای مردم و مخاطبان آن ها موثق تر است ولی به دلیل وضعیت اقتصادی کشور، سبد فرهنگی و به تبع آن روزنامه را نیز از آن حذف می کنند. بحث دیگر تبلیغ برای خواندن در کشور است. امروز اگر روزنامه و روزنامه خوانی در کشور حتی یک صدم فوتبال مورد توجه قرار گیرد به حتم تعداد خوانندگان روزنامه و به تبع آن رونق کار دکه داران و بالا رفتن آگاهی ها در جامعه مؤثر خواهد بود.