آذر تیتر: فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) از ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی، طبق یک برنامه بازاریابی و جذب مخاطب عام در سراسر جهان برای رشته ورزشی والیبال، تورنمنت‌های سالانه لیگ جهانی (در بخش مردان) و جایزه بزرگ (در بخش زنان) را راه‌اندازی کرد.
گرچه این دو رویداد سالانه از لحاظ تعداد تیم‌های حاضر، شیوه برگزاری و جوایز نقدی با یکدیگر تفاوت‌های بنیادین داشتند، ولی رفته‌رفته در طول دو دهه برگزاری جایگاهی پراهمیت نزد کشورهای فعال در زمینه والیبال و همینطور مخاطبان والیبال پیدا کردند. تا جایی که حضور در این تورنمنت‌ها بخشی از اهداف و چشم‌اندازهای کشورها شد؛ زیرا لیگ جهانی و جایزه بزرگ به مقدمه‌ای بایسته به منظور طی‌کردن سیر تکاملی و پیشرفت تیم‌ها بدل شده بود.
رویارویی با کشورهای قدرتمند دنیای والیبال و کسب تجربه از حضور بین‌المللی در بالاترین سطح والیبال جهان در بازه‌ای دو ماهه چیزی نبود که کشورها از کنار آن به سادگی عبور کنند. بخصوص اینکه از کانال این رقابت‌ها می‌توانستند خود را برای سایر تورنمنت‌های مهم از قبیل بازی‌های المپیک، قهرمانی مردان جهان، جام جهانی و قهرمانی قاره‌ها آماده کنند.
والیبال ایران هم از جمله کشورهایی بود که لیگ جهانی را دروازه جهانی شدن و پیشرفت قلمداد کرد و جهت حضور در این مسابقات هدف‌گذاری کرد، ولی تیم ملی ایران در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ در مرحله انتخابی این تورنمنت متوقف شد تا سال ۲۰۱۲ سرانجام موفق شود با کسب دو پیروزی برابر مصر در قاهره و سپس ثبت دو پیروزی دیگر بر ژاپن در تهران، جواز حضور در لیگ جهانی ۲۰۱۳ را به دست آورد.
از آن سال تا سال ۲۰۱۷ که آخرین دوره لیگ جهانی برگزار شد، ایران همواره یکی از تیم‌های حاضر در این تورنمنت معتبر بود و بهترین نتیجه‌اش هم در سال ۲۰۱۴ رقم خورد که از مرحله گروهی به مرحله نهایی رسید و از این مرحله هم به نیمه‌نهایی صعود کرد و در نهایت به عنوان چهارمی مسابقات دست یافت.
ولی فدراسیون جهانی والیبال از سال ۲۰۱۸ با ترکیب و یکسان‌سازی لیگ جهانی (مردان) و جایزه بزرگ (زنان) از لحاظ تعداد تیم‌ها، نحوه برگزاری و میزان جوایز نقدی، مسابقات «لیگ ملت‌ها» را بنیان نهاد و اجرا کرد. مسابقاتی که ایران هم یکی از حاضران ثابت آن است و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با قهرمانی روسیه به پایان رسید. در سال ۲۰۲۰ هم گسترش و شیوع ویروس کرونا سومین دوره این رقابت‌ها را لغو کرد و در سال‌های ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب برزیل، فرانسه و لهستان جام قهرمانی را بالای سر بردند.
فدراسیون جهانی والیبال در ادامه توسعه این رویداد بین المللی برنامه لیگ ملت‌ها مردان و زنان در سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ را اعلام کرد که حکایت از افزایش تیم‌های شرکت کننده و میزبان‌های مرحله مقدماتی دارد.
بر این اساس مرحله مقدماتی لیگ ملت‌ها در این سال‌ها با حضور ۱۸ تیم برگزار خواهد شد، از این رو ۱۶ تیم شرکت کننده (ایران، ایتالیا، صربستان، کوبا، آرژانتین، ژاپن، آمریکا، کانادا، برزیل، ترکیه، بلغارستان، هلند، آلمان، فرانسه، لهستان و اسلوونی) در مسابقات سال ۲۰۲۴ گروه مردان و تیم‌های شرکت کننده در گروه زنان نگران سقوط به چلنجرکاپ نخواهند بود.
ضمنا اکنون مرحله مقدماتی در سه هفته و هر هفته در دو گروه هشت تیمی برگزار می‌شود که از سال ۲۰۲۵ مقدماتی در سه هفته و هر هفته در سه گروه شش تیمی به میزبانی سه کشور در هر گروه جنسیتی برگزار خواهد شد.
در فرمت جدید لیگ ملت‌ها مانند سال‌های گذشته در پایان مرحله مقدماتی هفت تیم برتر به همراه میزبان به مرحله نهایی صعود خواهند کرد.
از نظر تعداد بازی تیم‌ها تغییر ایجاد نشده است و هر تیم در مجموع سه هفته مرحله مقدماتی ۱۲ مسابقه خواهد داشت و نتایج در یک جدول درج خواهد شد. بنابراین هر تیم شرکت کننده در لیگ ملت‌ها در مرحله گروهی با پنج تیم در برنامه جدید بازی نخواهد کرد که در سال ۲۰۲۴ این موضوع برای سه تیم صدق می‌کند.
برنامه کامل لیگ ملت‌های مردان و زنان سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ به شرح زیر است:
لیگ ملت‌ها سال ۲۰۲۵
هفته اول زنان: ۱۴ تا ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
هفته اول مردان: ۲۱ تا ۲۵ خرداد ۱۴۰۴
هفته دوم زنان: ۲۸ خرداد تا یکم تیرماه ۱۴۰۴
هفته دوم مردان: ۴ تا ۸ تیر ۱۴۰۴
هفته سوم زنان: ۱۸ تا ۲۲ تیر ۱۴۰۴
هفته سوم مردان: ۲۵ تا ۲۹ تیر ۱۴۰۴
مرحله نهایی زنان: یکم تا پنجم مرداد ۱۴۰۴
مرحله نهایی مردان: ۸ تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۴
لیگ ملت‌ها سال ۲۰۲۶
هفته اول زنان: ۱۳ تا ۱۷ خرداد ۱۴۰۵
هفته اول مردان: ۲۰ تا ۲۴ خرداد ۱۴۰۵
هفته دوم زنان: ۲۷ تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۵
هفته دوم مردان: سوم تا هفتم تیر ۱۴۰۵
هفته سوم زنان: ۱۷ تا ۲۱ تیر ۱۴۰۵
هفته سوم مردان: ۲۴ تا ۲۸ تیر ۱۴۰۵
مرحله نهایی زنان: ۳۱ تیر تا چهارم مرداد ۱۴۰۵
مرحله نهایی مردان: ۷ تا ۱۱ مرداد ۱۴۰۵
لیگ ملت‌ها سال ۲۰۲۷
هفته اول زنان: ۱۲ تا ۱۶ خرداد ۱۴۰۶
هفته اول مردان: ۱۹ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۶
هفته دوم زنان: ۲۶ تا ۳۰ خرداد ۱۴۰۶
هفته دوم مردان: دوم تا ششم تیر ۱۴۰۶
هفته سوم زنان: ۱۶ تا ۲۰ تیر ۱۴۰۶
هفته سوم مردان: ۲۳ تا ۲۷ تیر ۱۴۰۶
مرحله نهایی زنان: ۳۰ تیر تا سوم مرداد ۱۴۰۶
مرحله نهایی مردان: ۶ تا ۱۰ مرداد ۱۴۰۶
منبع: خبرگزاری مهر