مقایسه وضعیت انباشت بحران های مختلف و در عین حال یکدست سازی حکومت در اواخر عصر پهلوی یعنی زمانی که حکومت پهلوی در تعصب و خامی ایدئولوژیک ناشی از ناسیونالیزم باستان گرایانه آریایی_ پارسی و در توهم جستجوی دروازه تمدن جدید همزمان با حفظ استبداد سنتی گرفتار بود و آنچنان در این توهم ایدئولوژیک غرق شده بود که اندک جریانهای سیاسی منتقد و مخالف داخلی را نیز بر نمی تافت و در نهایت با انحلال نیمچه احزاب دولتی و تاسیس حزب واحد و سراسری رستاخیز، دستور شاهانه می داد که یا عضو شوید، یا مملکت را ترک کنید، با وضعیت سالهای اخیر جمهوری اسلامی که انباشت بحرانهای عدیده در کنار یکدست سازی حاکمیت در مجلس و دولت در قالب گفتمان اسلام سیاسی رادیکال و حذف نیمچه منتقدان و مخالفان داخلی، می رفت که زمینه ساز بحران فراگیر نظام سیاسی و فراتر از آن اساس کشور باشد، سیر حوادث و ظهور مردی دیگر از آذربایجان در سپهر سیاسی ایران، نویدی است بر تغییر تقدیر و پیدایش نوش داروی پیش از مرگ از طریق طبیب درد ایران؛ دکتر مسعود پزشکیان
حمایت ملت و نشانه های اولیه همراهی و همسویی حاکمیت با طبیب درد ایران را باید در اقوال و اخباری جست که خبر از موافقت رهبر انقلاب با پیشنهاد دکتر پزشکیان برای بازپس گیری لایحه "حجاب و عفاف" از مجلس و به جای آن ارائه لایحه " آزادی پوشش، فرهنگ و قومیت" در دولت جدید، می دهند. اگر این خبر درست بوده باشد، نشان از یک چرخش و تحول گفتمانی بزرگی دارد که دلالت بر تشخیص حاذقانه دردهای ایران معاصر و ارائه علاج و داروی درمان آنها از جانب کشتی بانان آذربایجانی سیاست ایران دارد.
خبر لایحه " آزادی پوشش، فرهنگ و قومیت" اگر درست بوده باشد و به تصویب مجلس رسیده و اجرا گردد، نشان از تشخیص علمی و انتقادی دردهای بزرگ ایران معاصر دارد. دردهایی که ناشی از گرفتاری بخش هایی مهم از نخبگان فکری و اجرایی در ایران معاصر در دام دو ایدئولوژی مدرن یعنی؛ ۱ _ ناسیونالیزم باستان گرایانه و نژادی آریایی گری پارسی و نسخه نوباستان گرایانه آن به نام ایدئولوژی ایرانشهری و ۲_ اسلام سیاسی رادیکال ظاهرگرایانه و شریعت پرستانه یا اصولگرایی تندرو و انوع ورژنهای نواصولگرایی.
این دو جبهه ایدئولوژیک مدرن که هر دو نیز محصول دوران آشفتگی و آنومی گذار از جامعه سنتی به مدرن بوده و نسبتی راستین با سنت قدیم و وضع جدید ندارند، موانع اصلی و اساسی توسعه فراگیر، متوازن و پایدار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران بوده اند. این دو اردوگاه ایدئولوژیک علاوه بر تحمیل تعصب و افراط بر سیاست داخلی و خارجی و ناکارآمدی ناشی از آن، زمینه ساز ظهور ساختارهای پیچیده فساد و رانت در حاکمیت و دولت نیز بوده اند.
تحقق حقوق و آزادی برابر برای همه شهروندان بویژه زنان، زبانها، اقوام و مذاهب و ضرورت تضمین آنها از جانب دولت، پیش شرط اساسی توسعه فراگیر، متوازن و پایدار سیاسی است که از عصر انقلاب مشروطه تا به امروز تحت تاثیر دو ایدئولوژی تمامت گرایانه مدرن ناسیونالیزم نژادی و اسلام سیاسی رادیکال مغفول مانده اند. این در حالیست عدم تحقق آنها و اصرار بر تداوم رشد و توسعه ناعدلانه، نامتوازن، نافراگیر و ناپایدار به نفع مرد آریایی فارس شیعه مرکز نشین و علیه زن و مرد غیر آریایی غیر فارس غیر شیعه، زمینه ساز بروز بحرانهای وجودی برای نظام سیاسی و اساس کشور بوده است.
انسجام، همگرایی، همدلی، هم نوایی و امنیت ملی بدون وجود آزادی و عدالت ملی امکان پذیر نیست. امنیت ملی در کنار عدالت ملی و در قالب حاکمیت قانون عادلانه، تفکیک قوای واقعی و سیاست مبتنی بر آزادی و رقابت حزبی به دست می آید و ضامن بقا، سعادت، رفاه، آزادی و استقلال ملک و ملت است.
گفتمان عدالت و آزادی دکتر مسعود پزشکیان بویژه در زمینه زنان، زبانها، اقوام و مذاهب و تاکید ایشان بر پیروی از حاکمیت قانون و برنامه های مصوب قانونی، تفکیک قوای حکومتی و رقابت حزبی در کنار حمایت ملت و همراهی و همسویی حاکمیت، نویدی است بر پیدایش درمان دردهای بنیادین جامعه معاصر ایران و گذار از تفکر ایدئولوژیک نژادی و مذهبی به سمت تفکر علمی و انتقادی و گفتگوی آزاد پیرامون آنها.
جامعه ایران در صد سال اخیر میان دو ایدئولوژی بزرگ ناسیونالیزم نژادی و اسلام سیاسی رادیکال رفت و آمد داشته است و در این رفت و برگشت ها زنان، زبانها ، اقوام و مذاهب قربانیان اصلی بوده اند. ناکارآمدیهای نظام سیاسی در عصر جمهوری اسلامی در حوزه های مختلف سیاست داخلی و خارجی موجبات بروز نارضایتی عمومی و بهره برداری ایدئولوژی رقیب و زمینه ساز احتمال بازگشت ارتجاع ناسیونالیزم نژادی آریایی_ پارسی در قالب افکار پوپولیستی سلطنت طلبانه و ایرانشهری شده بود و جامعه ایرانی می رفت که دوباره گرفتار دام مردم فریبان توده گرای سلطنت طلب و ایرانشهری شود.
گفتمان عدالت و آزادی دکتر مسعود پزشکیان علاوه بر درمان دردهای مزمن جامعه ایران معاصر و گشودن راهی برای رهایی از دام ایدئولوژیهای تمامت گرایانه، نوید بخش اصلاحات سیاسی و گذار آرام به سمت دمکراسی است. هدفی که بدون تحقق عدالت و آزادی زنان، زبانها، اقوام و مذاهب ممکن نیست.
دشمنان آزادی و عدالت و حامیان تفکر تکفیری نژادی و مذهبی از طیف ناسیونالیست های افراطی اعم از حسین دهباشی و هوشنگ امیر احمدی که بدترین نفرت پراکنی ها را علیه گفتمان عدالت و آزادی و شخص دکتر مسعود پزشکیان انجام داده و راه حل نجات ایران را در فاشیزم ملی و به خاک و خون کشیدن مخالفان فکری و سیاسی خود جستجو می کنند گرفته تا تندروهای مذهبی که هرکه متفاوت از آنها بیندیشد را تکفیر می کنند، تهدیدهای اصلی سر راه تحقق گفتمان عدالت و آزادی دکتر مسعود پزشکیان هستند.
به امید پیروزی و تحقق آزادی و عدالت برای همه بویژه سرکوب شدگان و مطرودان در ایران معاصر؛ زنان، زبانها، اقوام و مذاهب.
فرامرز تقی لو، دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تبریز