آذر تیتر: به دلیل تولید میزان زیاد زباله توسط میلیاردها انسان در طول شبانه‌روز، نیاز به فناوری‌هایی است تا  این زباله‌ها را به مواد ارزشمند تبدیل نماید. فناوری‌نانو به عنوان ابزاری جهت کمک به این موضوع به شمار می‌رود.

از بسته‌بندی‌ مواد غذایی تا کیسه‌های خرید همه از جنس پلاستیک هستند و تجزیه این مواد پلاستیک در محل دفن زباله صدها سال طول خواهد کشید، در حالیکه پلاستیک‌ها منبع مناسبی برای تولید نانومواد هستند.

پیرولیز پلاستیک باعث تولید نانولوله‌هایی می‌شود که در صنعت پیل سوختی و بسیاری از صنایع قابل استفاده است. ضمنا از پلاستیک‌ها می‌توان گرافن تولید کرد. با تولید مستقیم گرافن از زباله‌های پلاستیکی می‌توان هزینه تولید گرافن را کاهش داد. گرافن می‌تواند در طول چند ماه تجزیه شود که بسیار سریع‌تر از سایر پلاستیک‌های معمول است، از این رو علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید گرافن، استفاده از پلاستیک جهت تولید گرافن دارای تأثیرات زیست‌محیطی قابل توجهی هم است.

اکنون مشکلات قابل ملاحظه‌ای در بازیافت لاستیک‌های زائد یا تایرهای کهنه وجود دارد. در حقیقت، لاستیک‌های ضایعاتی یکی از مشکل‌‌سازترین منابع ضایعات در جهان هستند، چون حجم زیادی دارند و ضمنا حاوی طیف وسیعی از اجزای خطرناک زیست‌محیطی هستند. سوزاندن لاستیک‌های کهنه به منظور دفع، دود زیادی تولید می‌کند که مواد شیمیایی سمی نظیر مونوکسید کربن و اکسیدهای گوگرد را راهی اتمسفر می‌کند. استفاده از این لاستیک‌ها جهت تولید گرافن یک فرصت تجاری برای بازار ایجاد می‌نماید.

ضمنا از پسماندهای لاستیک جهت تولید کفپوش هم استفاده شده است. در حقیقت لاستیک‌های مستعمل را به سرعت می‌توان وارد محصولات فعلی کرد و زمان وارد شدن آنها را به عنوان زباله در طبیعت به تاخیر انداخت.

شرکت فورد قطعات فرسوده خودرو را به نانو مواد با ارزش تبدیل می‌کند. این شرکت موفق شده تا قطعات پلاستیکی وانت‌های فرسوده F‌۱۵۰ خود را به گرافن تبدیل کند و این گرافن را دوباره برای تولید قطعات جدید مورد استفاده قرار دهد. مقادیر زیادی پلاستیک در خودروهای فرسوده یافت می‌شود و بازیافت مسئولانه آن خیلی مهم است، چون ممکن است برای مدت طولانی در محل دفن زباله بماند. البته باتری‌های مستعمل هم گزینه مناسبی برای تولید نانومواد هستند.

به نقل از ستاد نانو، اتحادیه اروپا هم پروژه‌ای را شروع کرده که در آن به دنبال تبدیل زباله‌های شهری به نانومواد و سایر ترکیبات مفید و کاربردی است. این پروژه که تحت حمایت کمیسیون اروپا است، شامل ۱۱ شریک از پنج کشور اروپایی (از جمله اسپانیا، دانمارک، ایتالیا، فرانسه و آلمان) بوده که به خاطر مقیاس اجرای آن یک نقطه عطف برای کل اروپا است. مصر هم قدم‌های بلندی در این مسیر برداشته است. این کشور در قالب یک پروژه صنعتی، به دنبال تبدیل زباله به سوخت و گرافن است.

یکی از حوزه‌های جذاب در بخش بازیافت زباله، تولید نانوکاتالیست‌هایی است که قابلیت تجزیه پسماند و زباله را به مواد ارزشمند دارند. این کاتالیست‌ها با الهام از آنزیم‌های داخل بدن، امکان تجزیه زنجیره‌های بلند مولکولی را دارند. چنین کاتالیست‌هایی قادر هستند مواد موجود در زباله را به حدی تجزیه نمایند که بتوان از آن، ترکیبات مهم صنعتی تولید کرد؛ حتی می‌توان از این روش جهت تولید روغن موتور هم استفاده کرد.

منبع: خبرگزاری ایسنا