هجدهمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تبریز سرانجام بعد از چهار سال انتظار ناشران کتاب و کتاب دوستان استان آذربایجان شرقی برگزار شد. اتفاقی که در هر دوره برگزاری نوید این را می دهد که خونی تازه در کالبد فرهنگ و حوزه کتاب استان تزریق شود. با این حال این انتظار همه ساله فرهنگ دوستان و ناشران کتاب در این دوره برآورده نشد و علی رغم برگزاری نمایشگاه، تغییرات اساسی صورت گرفته در شکل برگزاری نمایشگاه هم باعث عدم حضور ناشران مطرح استان در این نمایشگاه گردید و هم باعث استقبال کمتر کتاب دوستان و رضایت حداقلی آنان از این دوره از نمایشگاه گردید. تغییراتی که مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از آن به عنوان «فروش یکپارچه کتاب» نام برد و اعلام کرد که این طرح برای اولین بار به میزبانی تبریز برگزار می شود و «خانه کتاب و ادبیات ایران» مسئولیت فروش کتب ناشران را بر عهده گرفته و مثل سالهای قبل ناشران به صورت چهره به چهره و مستقیم قادر به فروش کتاب هایشان به دوستداران کتاب نخواهند بود. البته اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی به عنوان متولی برگزاری این رویداد فرهنگی، مجری این سبک جدید برگزاری نمایشگاه بود و به نظر تبریز برای اولین بار به عنوان پایلوت برای اجرای آزمایشی این نوع از برگزاری نمایشگاه کتاب انتخاب شده بود. حال این تصمیم از سوی هر نهاد و سازمانی که گرفته باشد نتیجه اش پسرفت نمایشگاه کتاب تبریز با آن سابقه درخشان، هم از نظر کیفی و هم کمی بود. تصمیمی که نمایشگاه کتاب را در سطح یک کتابفروشی بزرگ تنزل داد و مانع از استفاده ناشران از این فرصت برای دیدار با مشتریان فرهنگی خود و ارائه کتاب هایشان شد. فرصتی که ناشران داشتند تا بتوانند با معرفی کتاب های خودشان مراجعان را تشویق به خرید و خواندن کتاب بکنند، از آنان گرفته شد که صد البته در آمار فروش این دوره نمایشگاه خود را نشان خواهد داد. موضوعی که اعتراض بیشتر ناشران مطرح استانی را باعث گردید و بسیاری از همین ناشران به همین دلیل حاضر به همکاری با خانه کتاب و ادبیات ایران نشدند و تصمیم به تحریم این نمایشگاه گرفتند. البته ناگفته نماند که مثل سالهای قبل بازار انتشارات و موسسات کنکوری به مدد اختصاص سالنی مستقل برای این موسسات و درآمدزایی از این طریق، بسیار گرم بود و آنها به مثل هر دوره می توانستند حتی با حضور در محل گذر مراجعان به تبلیغ و بازاریابی و تشویق مراجعان نوجوان به شرکت در کلاس های کنکور بپردازند.

در هر حال این اتفاق افتاد و نمایشگاه از روز آغازین تا ساعت پایانی آن، به همین شکل و سیاق برگزار گردید. موضوعی که به وضوح تاثیر خود را چه از لحاظ کمی و چه کیفی در نمایشگاه گذاشت. ای کاش اگر وزارت ارشاد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قصد نوآوری در برگزاری نمایشگاه را داشتند به جای اجرای این طرح ناقص و کارشناسی نشده، فکری به حال کلمه «بین المللی» این نمایشگاه می کردند و با آوردن تنها دو ناشر گزینشی آن هم از کشور ترکیه این چنین مفهوم بین الملل را به سخره نمی گرفتند. اگر هدف بر نوآوری است بایستی دیپلماسی فرهنگی کشور در آستانه برگزاری این نمایشگاه فعال می شد تا حداقل چند ناشر از کشورهای حوزه قفقاز و کشورهای عربی در این دوره از نمایشگاه حضور می یافتند. ای کاش اگر قصد نوآوری بود فکری به حال جلوه های بصری نمایشگاه می کردند که به حد کاردستی های کودکانه تنزل یافته بود. ای کاش لااقل اگر این طرح را اجرا می کردند خانه کتاب را مجبور می کردند که به بهترین شکل ممکن به معرفی کتاب های امانتی بپردازند. چیزی که به هیچ عنوان در نمایشگاه دیده نمی شد و اندک افرادی هم که چنین وظیفه ای داشتند هم تمایلی به معرفی کتاب به مراجعان و پاسخگویی به سوالات آنان درباره کتاب ها نداشتند. ای کاش همان فرصتی که برای پفک فروشان محوطه نمایشگاه فرهم شده بود تا بتوانند محصولات خودشان را به صورت مستقیم عرضه کنند برای ناشران نیز چنین فرصتی فراهم می شد.

چیزی که مشخص است در آینده ای نه چندان دور، تبعات منفی چنین تصمیم گیری هایی گریبان فرهنگ استان را خواهد گرفت و دلسردی ناشران کتاب را در پی خواهد داشت. با توجه به اعتراضات صورت گرفته در روزهای اخیر از سوی ناشران و مراجعان این نمایشگاه، حداقل مجریان برگزاری این نمایشگاه این جرات را به خود بدهند که صدای معترضان را بشنوند و یا با دلایل قانع کننده این سبک از برگزاری و منافع محسوس حاصل از آن را بیان کنند و در غیر این صورت بابت نزول فاحش این دوره از برگزازی نمایشگاه از اهالی فرهنگ، کتاب دوستان و ناشران معذرت خواهی کنند.